سینگولاریتی چیست؟ چه زمانی رخ میدهد؟

تعریف سینگولاریتی یا تکینگی که در لاتین Singularity می‌باشد، عبارت است از سرعت رشد علم و فناوری که بر اساس پیش بینی صورت گرفته توسط Ray Kurzweil بیان شده است. اما این رشد فناوری به گونه‌ای نیست که تماما توسط انسان صورت گیرد. بلکه منظور از سینگولاریتی یک بازه زمانی از تاریخ است که در آن نوآوری‌های انسان به قدری پیشرفت خواهد کرد که باعث به وجود آمدن هوش مصنوعی یا ربات‌هایی می‌شود که از خود انسان هوشمندتر خواهد بود.

تعریف سینگولاریتی چیست؟

تاکنون Ray Kurzweil که به عنوان مهندس گوگل فعالیت می‌کند از سال 1990 تا به امروز بیش از 147 پیش بینی در رابطه با آینده فناوری در زمینه‌های گوناگون علمی، پزشکی، مکانیک، فناوری و… ارائه داده است که بیش از 86 درصد از این پیش بینی‌ها درست در همان زمان به وقوع پیوسته‌اند. بر اساس پیش‌بینی‌های مهندس گوگل تکینگی فناوری و یا همان سینگولاریتی تا سال 2029 به وقوع خواهد پیوست که در این دوره زمانی گفته می‌شود هوش ماشینی درست در حد و اندازه هوش انسان قرار دارد اما بعد از گذشت چند سال از این بازه زمانی یعنی تا سال 2045 هوش انسانی و هوش ماشینی با هم ترکیب شده و پیشرفت فناوری چندین برابر خواهد شد.

اما بعد از این دوره زمانی که هوش انسانی و ماشینی با هم ترکیب می‌شوند، زمانی خواهد رسید که هوش ماشینی از هوش انسان پیشی خواهد گرفت که دیگر عصر، عصر ماشین‌ها و چیزی فراتر از هوش مصنوعی خواهد بود. در این صورت از این دوره زمانی به بعد تکینگی یا سینگولاریتی رخ خواهد داد.

همانطور که در فیلم‌های علمی تخیلی دیده‌اید زمانی به وجود می‌آید که هوش ماشینی از انسان پیشی گرفته و ربات‌ها محکوم به نابود کردن بشریت می‌شوند. در سینگولاریتی و تکینگی هم برخی افراد بر این باورند که این حقیقت روزی از تخیل خارج شده و انسان‌ها با به وجود آوردن هوش ماشینی باعث نابودی خوا خواهند شد، چرا که هوش ماشینی قابل درک نبوده و نمیتوان آن را پیش بینی کرد. این درست همان اتفاقی است که بعد از تکینگی نمیتوان آن را پیش بینی کرد. چرا که دیگر ما انسان‌ها تنها نیستیم و هوش ماشینی هم در اتفاقاتی که در این جهان در حال رخ دادن است دخیل خواهد بود.

در چنین زمانی ربات‌ها و هوش ماشینی درست مانند یک انسان کاملا قادر به تفکر هستند و نیازی به انسان ندارند. حتی به دلیل اینکه هوش آنها از انسان هم فراتر رفته است دیگر ما انسان‌ها یک موجود بی خرد و عقب افتاده خواهیم بود که در سر راه ربات‌ها مثل یک خرمگس معرکه قرار خواهیم داشت.? اگر تا به امروز انسان در حال کنترل ربات است گفته می‌شود که روزی خواهد رسید که این شرایط برعکس شده و ربات‌ها انسان را کنترل خواهند کرد.

اما همانطور که گفتم هیچ یک از دانشمندان بر سر این مسئله به یک عقیده پایبند نیستند و نظر قطعی خود را هم ارائه نکرده‌اند. جز اینکه در یک موضوع همه آنها یک نظر دارند و آن چیزی نیست جز اینکه:

 

اگر هوش ماشینی و هوش انسانی در کنار هم و در انحصار یک کشور یا گروه خاص باشند، ما با یک کشور و گروه خاصی مواجه هستیم که کنترل همه چیز را بر روی انسان و هوش ماشینی که از انسان حاصل شده است را خواهد داشت.

مفهوم تکینگی چیست؟

خب با این اوصاف ما در شرایطی قرار خواهیم گرفت که هیچ درک درستی از آن نداریم. چرا که قدرت درک این مسئله بسیار دشوار است. کورزویل در کتاب خود تحت عنوان عصر داده‌های معنوی به این مسئله پرداخته است که تمامی داده‌های انسان در یک نقطه خاصی متوقف شده و از حرکت باز خواهند ایستاد. دیگر هیچ درک درستی از این بازه زمانی به دلیل اتفاقاتی که ترکیب هوش ماشینی با هوش انسانی ایجاد کرده نخواهیم داشت. این نقطه و این بازه زمانی درست در بین سال‌های 2029 تا 2045 رخ خواهد داد.

اما بر اعتقاد این مهندس چیزی که مشخص است این خواهد بود که هوش ماشینی در حال قدرت دادن به ما بوده و ما را باهوش‌تر خواهند کرد. چرا که این هوش ماشینی به گونه‌ای رخ خواهد داد که در بدن ما قرار خواهد گرفت و درست با پیوندی که بین مغز انسان در آن ایجاد می‌شود باعث باهوش‌تر شدن فرد خواهد شد. اگر چنین اتفاقی رخ دهد روزی خواهد رسید که یک انسان می‌تواند کلیه داده‌های گوگل را در مغز خود مشاهده و تجزیه و تحلیل کند. یا دیگر نیازی نخواهد داشت که اصلا به دنبال جستجو در اینترنت برای یک موضوع خاصی باشد، کافی است به مغز خود مراجعه کرده و از بین بیلیون‌ها اطلاعاتی که در مغز خود دارد موضوع مورد نظر را درست مثل یک موتور جستجو در کوتاه‌ترین زمان ممکن یافته و روی آن تمرکز کند. به این قسمت از مغز انسان که عملیات پیوند هوش ماشینی و هوش انسانی روی آن صورت خواهد گرفت نئوکورتکس می‌گویند.

وی همچنین عقیده دارد که بیماران پارکینسون یکی از نمونه چنین انسان‌هایی هستند که هم اکنون درست مثل فردی هستند که در مغزشان رایانه جایگذاری شده است. بر اساس پیش بینی وی بعد از سال 2030 رایانه‌هایی را خواهیم داشت که با پیوند دادن آنها به مغز انسان می‌توان هوش آدمی را تقویت کرد. پس به جای اینکه منتظر بمانیم تا سینگولاریتی یا تکینگی یک زمان رخ دهد و سرنوشت ما را در دست بگیرد، آن را با خود ترکیب کنیم. با این فناوری ما می‌توانیم نیازهای فیزیکی هر انسانی را به راحتی کنترل کنیم.

به عنوان مثال بیماران گوناگون همچون بیماری SMA را در نظر بگیرید که به دلیل نقص ژنتیکی انواع و اقسام مشکلات حرکتی، تنفسی و… را دارند. اگر سینگولاریتی سریعتر رخ دهد به راحتی میتوان ژن معیوب را اصلاح کرده و در یک دوره زمانی کوتاه این بیماران درمان شوند. یا افرادی که مشکل چاقی دارند را در نظر بگیرید، کافی است بخشی از ژن این افراد را که مسئول چاقی فرد است را غیرفعال کنیم تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن به وزن ایده‌آل خود برسند.

فیلمی هم در زمینه سینگولاریتی با نام Singularity 2017 ساخته شده که در اون خلاصه داستان به این شکل است که یک اختراع بشری که قرار بوده پایان دهنده جنگ باشد خود باعث ایجاد جنگ می‌شود. این اختراع یک ربات ماشینی است که در سال 2020 توسط یک شرکت رباتیک ساخته و طراحی می‌شود. اما بعد از گذشت چند سال ربات‌ها کل سیاره را تحت سلطه خود در می‌اورند. حال در این بین برخی انسان‌ها که از این نابودی جان سالم به در برده‌اند یک شورش را بر علیه این ربات‌ها راه‌اندازی می‌کنند که… بقیش با خودتون?

سینگولاریتی مفهومی نیست که بتوان در یک نوشته به توضیح کامل آن پرداخت. بنابراین برای درک بهتر دعوت می‌کنم به یکی از قسمت‌های رادیو گیک که توسط جادی و ناصر تقوی تهیه شده است گوش دهید. در این فایل صوتی سینگولاریتی مورد بررسی قرار گرفته و به بیان ساده به مفهوم تکینگی و اتفاقاتی که سینگولاریتی می‌تواند با خود در پی داشته باشد پرداخته شده است.

امیدوارم این نوشته از چالش‌های شبانه برای شما جذاب بوده باشد. بعد از گوش دادن به این قسمت از رادیو گیک به سینگولاریتی و تکینگی فکر کنید. به نظر شما با رخ دادن تکینگی و پیشی گرفتن هوش ماشینی از هوش انسان چه اتفاقی رخ خواهد داد؟ آیا با دستان خودمون نسل بشر را منقرض خواهیم کرد؟ آیا سرنوشت خود را به ماشن‌ها خواهیم سپرد؟ به نظر شما چه اتفاقی رخ خواهد داد؟